Tìm Hiểu Về Củ Nén Và Những Lợi Ích Bất Ngờ Cho Sức Khỏe
Củ nén, một loại gia vị quen thuộc trong căn bếp Việt, từ lâu đã được biết đến với hương vị độc đáo, làm nên nét đặc trưng cho biết bao món ăn dân dã. Thế nhưng, ít ai biết rằng ẩn sau hương vị nồng nàn ấy là cả một kho tàng dinh dưỡng và dược liệu quý giá. Vậy củ nén là gì? Loại củ này có những lợi ích gì cho sức khỏe? Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu về củ nén và những công dụng bất ngờ mà nó mang lại.
Tìm hiểu về củ nén
Đặc điểm thực vật
Củ nén, hay còn được gọi là hành tăm, củ nén gié, có tên khoa học là Allium chinense. Đây là một loại cây thân thảo, sống lâu năm, thuộc họ Hành (Alliaceae). Củ nén có kích thước nhỏ, chỉ bằng hạt gạo hoặc đầu đũa, hình cầu dẹt, màu trắng hoặc tím nhạt. Lá nén nhỏ, hẹp, màu xanh đậm, mọc đối xứng từ gốc. Củ nén có mùi thơm đặc trưng, nồng hơn hành và tỏi, vị cay, hơi hăng, thường được sử dụng để làm gia vị trong nhiều món ăn.
Thành phần dinh dưỡng
Củ nén là một nguồn cung cấp dồi dào các vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Trong củ nén có chứa vitamin A, vitamin C, vitamin B6, sắt, mangan, kali, canxi,… Bên cạnh đó, củ nén còn chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học cao như allicin, flavonoid, saponin,… – những “chiến binh” mạnh mẽ giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiều bệnh tật.
Củ nén trong ẩm thực Việt Nam
Từ lâu đời, củ nén đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền ẩm thực Việt Nam. Hương vị độc đáo của củ nén là “linh hồn” tạo nên sức hấp dẫn cho nhiều món ăn, từ những món kho dân dã như thịt kho củ nén, cá kho củ nén, đến những món ăn cầu kỳ hơn như bánh đúc nóng, bánh xèo,… Để bảo quản củ nén được lâu, bạn có thể phơi khô hoặc ngâm rượu. Khi chế biến, nên đập dập hoặc băm nhỏ củ nén để giải phóng hết hương vị và dưỡng chất.
Lợi ích bất ngờ của củ nén cho sức khỏe
Không chỉ là một gia vị quen thuộc, củ nén còn được ví như “kháng sinh tự nhiên” với nhiều tác dụng chữa bệnh hiệu quả.
Củ nén – “kháng sinh tự nhiên”
Allicin – hợp chất tạo nên mùi thơm đặc trưng của củ nén, chính là “vũ khí” lợi hại giúp chống lại nhiều loại vi khuẩn, virus và nấm gây bệnh. Nghiên cứu cho thấy, củ nén có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn E. coli, Salmonella, Staphylococcus aureus – những tác nhân gây ra các bệnh về đường tiêu hóa và nhiễm trùng. Bên cạnh đó, củ nén còn có tác dụng kháng viêm, giảm đau, long đờm, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị cảm cúm, ho, viêm họng, viêm phế quản,…
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Allicin trong củ nén còn có khả năng làm giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride – những tác nhân chính gây xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Đồng thời, củ nén cũng giúp tăng cường cholesterol tốt (HDL), bảo vệ thành mạch máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch nguy hiểm.
Hỗ trợ tiêu hóa
Củ nén có tác dụng kích thích sản xuất dịch vị, tăng cường quá trình tiêu hóa thức ăn, giảm triệu chứng đầy hơi, khó tiêu. Ngoài ra, củ nén còn chứa prebiotic – thức ăn cho lợi khuẩn đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.
Tăng cường miễn dịch
Các hợp chất chống oxy hóa như flavonoid, saponin,… trong củ nén giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do – nguyên nhân gây tổn thương tế bào, lão hóa và ung thư. Bên cạnh đó, củ nén còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Những lợi ích khác
Bên cạnh những lợi ích kể trên, củ nén còn được cho là có tác dụng giảm đau, hỗ trợ điều trị tiểu đường, ngăn ngừa ung thư,… Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu khoa học để khẳng định rõ hơn về những tác dụng này.
Lưu ý khi sử dụng củ nén
Lượng dùng phù hợp
Mặc dù củ nén mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không nên lạm dụng. Lượng củ nén sử dụng mỗi ngày nên giới hạn trong khoảng 5-10g. Sử dụng quá liều có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau bụng, tiêu chảy, hôi miệng,…
Đối tượng cần thận trọng
Phụ nữ mang thai, người bị bệnh dạ dày, người đang sử dụng thuốc chống đông máu,… cần thận trọng khi sử dụng củ nén. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Tương tác với thuốc
Củ nén có thể tương tác với một số loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc điều trị tiểu đường,… Do đó, cần thông báo cho bác sĩ biết về việc bạn đang sử dụng củ nén để tránh tương tác thuốc không mong muốn.
Kết luận
Với hương vị thơm nồng đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao, củ nén xứng là một loại gia vị “vàng” trong gian bếp mỗi gia đình. Sử dụng củ nén điều độ, hợp lý sẽ giúp bạn tăng cường sức khỏe, phòng chống bệnh tật hiệu quả.
Xem thêm: Sử Dụng Nghệ Tây Đúng Cách Để Phát Huy Tối Đa Công Dụng